Chúng ta thường thấy đồ sứ có men rạn, chứ ít khi có tử sa. Bài viết này nhằm giới thiệu đến các anh chị loại tử sa không phủ men nhưng lại có vệt rạn tự nhiên.

Đây là loại tử sa được công nghệ mỹ thuật sư cao cấp Mã Tuấn Hoa phát minh ra, đã đăng ký sở hữu trí tuệ vào năm 2009. Loại ấm tử sa này có vết rạn tự nhiên trên thân ấm mà không dùng phương pháp phủ men. Cách làm của nó như sau:

Dùng ba loại nguyên liệu tử sa nguyên khoáng, trong đó nguyên liệu (A) có độ co ngót 8-10%, nguyên liệu (B) có độ co ngót 15-20%, nguyên liệu (C) có độ co ngót 20-25%. Ghép ba loại nguyên liệu nói trên theo thứ tự từ trong ra ngoài, và chế tác phôi ấm như bình thường. Độ dày của nguyên liệu (A) trong cùng chiếm 60-70% độ dày toàn phôi, độ dày của nguyên liệu (B) chiếm 5-10% độ dày toàn phôi, độ dày nguyên liệu (C) ở ngoài cùng chiếm 20-30% độ dày toàn phôi. Nung phôi 3 lần, lần thứ nhất nung ở nhiệt 1120-1160 độ C, lần thứ 2 nung ở nhiệt 1140-1170 độ C, lần thứ 3 nung ở nhiệt 1170 đến 1190 độ C. Sau mỗi lần nung xong, vẫn chỉnh hình ấm như bình thường.

Kết quả: do phôi tử sa được làm từ 3 lớp nguyên liệu, các vệt rạn có thể xuất hiện ở lớp ngoài cùng, dù là nhiệt độ nung cao hơn một chút, thì vết rạn cũng chỉ xuất hiện vào đến lớp giữa, lớp nguyên liệu trong cùng vẫn hoàn chỉnh, đảm bảo cho ấm không bị rò nước. Vì phôi ấm làm từ ba lớp nguyên liệu với độ co ngót khác nhau, độ co ngót nhỏ dần tính từ ngoài vào trong, trong quá trình nung và làm nguội, do nguyên lý nóng nở ra lạnh co lại, lớp ngoài cùng sẽ có những vết rạn tự nhiên. Vì được nung làm 3 lần và cả 3 lần đều tiến hành gia công chỉnh sửa, nên đã đảm bảo được tỷ lệ thành phẩm và chất lượng thành phẩm của ấm.

Uống Trà Thôi
Theo che-sach