Cây Xà CừTên gọi : Còn được gọi là Sọ Khỉ
Tên khoa học : Có tên khoa học là Khaya senegalensis
Thuộc họ : Cây gỗ thuộc họ Xonan
Bộ : Cây gỗ thuộc bộ Sapindales
Xuất xứ : Cây Xà Cừ có nguồn gốc tại vùng nhiệt đới Châu Phi và Madagascar.
Nhóm : Trong bảng phân loại các loại gỗ tự nhiên cây Xà Cừ được xếp vào nhóm I
Đặc điểm nhận dạng cây Xà Cừ :
Xà Cừ là loại cây đại mộc có thể cao từ 35 - 40 m, đường kính cây có khi đạt đến 2m . Cây xà cừ có tán lá xanh, rậm rạp và có nhiều cành, cành non cong xuống. Lá kép, hình lông chim, lá chẵn. Hoa mọc theo kiểu chùm tán, hoa nhỏ, có 4 cánh nhỏ màu trắng dính vào nhau, hoa thường nở vào khoảng tháng 4-5.
Hoa và lá Xà Cừ Quả Xà Cừ có nang nhỏ, thường chín vào tháng 10, khi chín bung thành 4 mảnh. Vỏ quả màu xám nâu, vỏ nứt đồng tiền khoanh tròn như cái sọ nên cây còn có tên là Sọ Khỉ. Quả Xà Cừ
Đặc điểm sinh học, hình thái cây Xà Cừ :
Cây Xà Cừ là loại cây ưa sáng mọc nhanh, dễ trồng, hạt nảy mầm rất khỏe, tái sinh hạt và chồi đều mạnh. Cây Xà Cừ tăng trưởng rất nhanh, có thể phát triển tốt trên nhiều loại đất, nhiều địa hình, rất phù hợp với nền đất cát của vùng ven biển miền Trung Việt Nam, cây có khả năng chịu hạn và gió bão rất tốt. Đặc biệt cây có sức đề kháng với sâu bệnh rất cao. Cây Xà Cừ có bộ rễ rất sâu nên có thể thích nghi với việc chống chịu ở những nơi có điều kiện thiếu nước.
Ngoài ra, Xà Cừ cũng là loại cây chịu được khô hạn, có khả năng giữ đất, nước, cải thiện môi trường xung quanh, bảo vệ môi trường, có thể tận dụng những mảnh đất nhỏ, hàng rào xung quanh mà không lo tốn diện tích. Chính vì vậy hiện nay xu hướng trồng Xà Cừ đang rất được ưa chuộng. Cây ít sâu bệnh hại, chủ yếu là sâu loài Hypsipyla robusta cắn hại. Thân gỗ thường bị các loại bọ cánh cứng Lytus spp. phá hoại. Ngoài ra cây thường bị nhiễm loại vi khuẩn Xanthomonas khaye gây nên các hiện tượng u bướu chảy nhựa.
Phân bố cây Xà Cừ :
Không những phổ biến ở Việt Nam, gỗ Xà Cừ còn được tìm thấy ở rất nhiều nơi trên thế giới như là ở: Burkina Faso, Cộng hòa Trung Phi, Tchad, Bờ Biển Ngà, Gambia, Ghana, Guinée, Nigeria, Sierra Leone, Togo, và Uganda.
Ở nước ta cây Xà Cừ được phân bố rộng rãi trên khắp cả nước.
Đặc điểm, màu sắc, vân gỗ Xà Cừ:
Gỗ Xà Cừ là loại gỗ có sự chuyển màu từ thân cho đến lõi gỗ thân gỗ có màu đỏ nhạt, lõi gỗ có màu đỏ tươi thẫm hơn, các thớ gỗ tạo cảm giác rắn chắc và mịn màng. Tuy nhiên gỗ Xà Cừ còn có nhược điểm là dễ cong vênh và nứt rãnh nếu như không được xử lý đúng cách.
Ứng dụng gỗ Xà Cừ:
Trong ngành nội thất gỗ Xà Cừ thường được dùng để làm làm các bộ bàn ghế gỗ, tủ, giường, sập gỗ, làm đồ gỗ Mỹ Nghệ
Cây Xà Cừ được trồng rộng rãi để làm cây xanh đường phố và làm đẹp cảnh quan công viên. Cây có tán rộng, rậm rạp nên được trồng để làm cây che bóng mát. Ngoài ra gỗ thường được dùng làm thớt (dụng cụ nấu ăn trong nhà bếp) vì thớ dày, ít mùn.
Gỗ Xà Cừ còn được dùng để đóng mộc, đóng tàu thuyền.
Xà Cừ không chỉ là một loại gỗ tốt mà còn có thể chữa được một số bệnh như ho, ghẻ và giảm đau. Lá Xà Cừ non có tác dụng hữu hiệu chữa sưng vú, chữa ghẻ,…
Bên cạnh đó vỏ của cây Xà Cừ có thể ngâm cùng với quất xanh hay mật ong. Hỗn hợp này có tác dụng chữa ho hiệu quả. Cây Xà Cừ không chỉ chữa được bệnh mà cây Xà Cừ còn được dùng để chế biến dầu ăn, bã ép hạt dùng làm đâu đánh cá rất hiệu quả. Trong tự nhiên, không gian phát triển bộ rễ của cây Xà Cừ rất lớn đủ đáp ứng điều kiện bám giữ chống chịu gió bão.
Giá thành gỗ Xà Cừ :
Giá cả của gỗ Xà Cừ hiện nay đang giao động khá nhanh, có xu hướng tăng cao hơn so với những năm trước. Trên thực tế, những loại gỗ Xà Cừ nhập khẩu vào Việt Nam đang có giá cao hơn hẳn những loại gỗ trong nước. Tuy nhiên cũng bởi vì giá gỗ Xà Cừ nhập khẩu cao hơn do đó nhiều người đã bắt đầu chuyển sang sử dụng những loại gỗ trong nước rẻ tiền hơn mà giá trị cũng không thua kém gì so với loại gỗ nhập khẩu.
Ưu nhược điểm gỗ Xà Cừ:
Ưu điểm: Gỗ Xà Cừ có tính thẩm mỹ cao, màu đẹp, vân láng và mịn màng. Tom gỗ bao giờ cũng liên kết tốt xơ thân với nước, giúp cho thớ gỗ có độ ổn định cao. Những ưa điểm trên dẫn đến nhiều người có xu thế dùng gỗ Xà Cừ làm đồ nội thất.
Nhược điểm : Nếu như gỗ Xà Cừ không được xử lý một cách chuyên nghiệp thì rất dễ bị nứt rãnh hay bị cong hoặc vênh.
Tình trạng nguy cấp cây Xà Cừ:
Gỗ Xà Cừ được trồng rộng rãi trên toàn quốc, nên loài này không nằm trong tình trạng nguy cấp
Uống Trà Thôi
(Sưu tầm internet)
