Mùa nào thức ấy, mỗi mùa hoa lại mang đến một cảm xúc riêng, hoa theo mùa được tận dụng để làm nổi bật lên sự đặc trưng vốn có. Thế nên, đối với cây trà thì mùa không chỉ đơn giản là xuân, hạ, thu hay đông mà mỗi thời điểm thu hái đều được tính toán kỹ lượng để đạt được sự tối ưu trong hương vị của trà thành phẩm.
Vậy uống trà mùa nào ngon nhất? Những người uống trà bình thường có thể không nhận ra rằng trà chỉ được thu hoạch vào những thời điểm nhất định trong năm. Một số chỉ được chọn vào mùa xuân, số khác hai hoặc ba lần trong năm, một số loại chỉ được hái vào mùa hè hoặc mùa đông, và không có nhiều loại thu hoạch được quanh năm.
Mùa xuân
Đối với người phương Tây thì một năm chỉ có 12 tháng và việc phân chia này hiện đang là chuẩn chung của quốc tế. Thế nhưng theo văn hoá phương Đông, một năm có 24 tiết khí, mỗi tiết khí kéo dài trong 15 ngày, và mỗi một mùa thì có 6 tiết khí khác nhau.
Đối với nhiều người làm trà, mùa xuân được xem là thời điểm tốt nhất cho trà xuân. Lá trà mùa xuân thường béo và có nhiều lông trà, hương thơm tươi và cỏ, nước trà dày, dư vị lâu dài và các chất dinh dưỡng phong phú. Bản chất của trà mùa xuân là hương vị ổn định và hướng nội, tất cả những gì có lợi cho sự biến đổi muộn, và đó cũng là lý do tại sao phần lớn mọi người thích uống trà mùa xuân.
Mùa hạ
Đây không phải là vụ mùa mà người yêu trà thật sự yêu thích vì thời điểm này thường có mưa lớn và nắng nhiều. Mưa lớn giúp lá trà phát triển rất nhanh và nhiều, chính điều này khiến thành phần hóa học tạo nên hương vị trà bị ‘loãng’. Ngoài ra nắng nhiều cũng khiến lá trà quang hợp nhiều hơn, thành phần amino acids (hương vị) chuyển hóa thành polyphenol (vị chát) nhiều, và trà cũng chát hơn. Lá trà mặc dù lớn nhưng mỏng hơn, thế nên trà hè cũng không được dai nước.
Các nụ trà và lá trà phát triển rất nhanh trong thời tiết mùa hè, do đó chiết xuất có thể hòa tan trong nước trà bị giảm tương đối. Vì vậy, hương thơm không phong phú như trà xuân.
Ngược lại, hàm lượng tanin và caffeine cao hơn trong trà mùa hè vì ánh nắng mặt trời gay gắt. Vì vậy, nó phù hợp để được sử dụng để làm trà đen lên men đầy đủ vì vị đắng của trà mùa hè sẽ giảm trong quá trình lên men, do đó nhận được các đặc tính của vị ngọt ngào và hương thơm nồng mạnh mẽ.
Mùa thu
Đối với nhiều vùng trà thì mùa thu là vụ mùa quan trọng thứ hai chỉ sau mùa xuân. Vào thời điểm này thì thời tiết trở nên mát và lạnh hơn. Đối với nhiều loại trà thì mùa thu chính là thời điểm trà có hương vị có thể nói là tốt nhất chỉ sau mùa xuân, thậm chí trà thu còn có hậu vị còn mạnh mẽ và kéo dài hơn trà xuân. Giống như dân gian có câu: “Ngày tháng Mười chưa cười đã tối” thì việc ít nắng đi trong một ngày cũng góp phần giảm lượng polyphenol (vị chát) khi cây trà quang hợp. Ngoài ra thì cây trà cũng ra ít lá hơn để tích tụ chất dinh dưỡng, đặc biệt là đường nên trà có hậu vị ngọt hơn.
Trà mùa thu có hàm lượng tinh dầu thơm cao hơn, được gọi là “hương thơm mùa thu” của trà. Thời tiết mùa thu trong lành và mát mẻ giúp tổng hợp và tích lũy chất thơm trà.
Vào mùa thu, hương thơm trà sẽ duy trì ở mức độ lớn nhất trong quá trình tăng trưởng, hái và chế biến trà. Tuy nhiên, sự tích lũy các thành phần dinh dưỡng trong trà mùa thu tương đối ít hơn vì thời gian sinh trưởng của trà mùa thu ngắn hơn trà mùa xuân. Do đó hương vị của trà mùa thu có phần bằng phẳng. Trà mùa thu thường thấy trong trà Ô long và trà Pu-erh.
Một số vườn trà ở Phúc Kiến sử dụng cây trà ô long để sản xuất trà xanh vào đầu năm, sau đó là trà ô long vào cuối năm. Nước trà oolong vào mùa xuân được cho là có cảm giác miệng hơn (theanine), trong khi mùa thu oolong thơm hơn (dầu thơm).
Mùa đông
Trà mùa đông thường được thu hoạch ở khu vực trà Ô long như trà Đài Loan và trà đá Vũ Di. Vì thời tiết vào mùa đông lạnh, nên các chồi trà đang phát triển chậm và hàm lượng chất dinh dưỡng tăng dần.
Hương vị của trà mùa đông nhẹ và ngọt. Hương vị và mùi thơm của trà mùa đông mỏng hơn trà mùa xuân, nhưng trà khô có màu xanh ngọc lục bảo đẹp mắt, có mùi thơm nhẹ trong khi pha và ít đắng chát. Mặc dù hương vị không phong phú như trà mùa xuân, nhưng nó cũng mềm mại và dai nước.
Sau khi hái trà mùa đông, khu vườn sẽ trong giai đoạn bổ sung dinh dưỡng và quản lý canh tác, để chuẩn bị cho trà mùa xuân. Ở một số vùng trà, không có trà mùa đông, do đó việc quản lý canh tác sẽ bắt đầu sau khi hái chè mùa thu.
Uống Trà Thôi
Theo Đời Sống Tiêu Dùng