- Gốm Nê Hưng là gì?
Đồ gốm Nê Hưng Tần Châu là một trong bốn loại gốm sứ nổi tiếng của Trung Quốc cùng với Tử sa Nghi Hưng, gốm sứ Vũ Hán và gốm sứ Tứ xuyên. Đồ gốm Nê Hưng được sản xuất tại thị trấn Khâm Châu (钦州市) , tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc (Khâm Châu nằm bên vịnh Bắc Bộ, trước đây thuộc tỉnh Quảng Đông)
Từ xa xưa ở Tần Châu, Quảng Tây đã là nơi gốm rất phát triển, được gọi chung là “gốm Nê Hưng”. Nguyên liệu của gốm Nê Hưng chủ yếu được làm bằng cách trộn đất sét tím và đất sét trắng ở hai bên sông Trường Giang. Các nghệ nhân gốm sứ Khâm châu đã sản xuất gốm Nê Hưng, bao gồm các bình chứa nước, thực phẩm và trà, đồ nấu ăn và đồ dùng trà, trong nhiều thế kỷ. Loại hình gốm này có lịch sử khoảng 1.300 năm. Theo ghi chép lịch sử Đồ gốm Khâm Châu được phát minh trước thời nhà Đường và được tinh luyện vào thời nhà Đường. Đến thời nhà Thanh, đồ gốm Tần Châu thịnh vượng và được sử dụng rộng rãi
Gốm Nê Hưng thành phẩm có thể có màu sắc khác nhau từ màu đồng đến nâu đỏ và thậm chí là màu tím. Tất cả sự khác biệt về màu sắc là kết quả của thành phần đất sét, hiệu ứng của lò nung và quá trình đánh bóng hoàn thiện sản phẩm.
Năm 2008, nghề gốm Nê Hưng Tần Châu đã được Hội đồng Nhà nước Trung Quốc phê duyệt là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đặc tính độc đáo của cấu trúc xốp kép tự nhiên làm cho ấm trà chứa đầy phân tử oxy rất tốt cho việc bảo quản trà (giúp trà “thở”) hoặc thực phẩm trong thời gian dài.
- Đặc trưng đất sét Nê Hưng
1. Đất sét Nê Hưng tinh khiết và trung tính
Hoàn toàn không có men, đất sét khác, hóa chất hoặc màu nhân tạo được thêm vào.
2. Màu sắc đất sét sau khi nung
Khi nung đất sét, nó khá đặc biệt vì nó có nhiều biến thể về màu sắc chuyển từ xanh đen sang nâu đỏ rồi tím – đây chính là điều khiến gốm Nê Hưng trở nên hấp dẫn độc đáo. Kết quả là không thể đoán trước và không thể kiểm soát được. Người nghệ nhân sẽ không biết màu sắc cuối cùng của tác phẩm cho đến khi nó được nung xong.
3. Bề mặt rất mịn và mền
Đất Nê hưng rất thích hợp để chạm khắc. Các nghệ nhân bậc thầy của nê hưng nổi tiếng ở Trung Quốc với việc sản xuất các tác phẩm chạm khắc tinh xảo và chi tiết nhất trên đồ trà Nê hưng.
4. Đất Nê Hưng khá dẻo
Do đó có thể được chế tác thành nhiều hình dạng khác nhau. Do đó, nê hưng đã được các nghệ nhân sử dụng để làm các tác phẩm điêu khắc và các tác phẩm nghệ thuật khác bên cạnh đồ dùng trà.
5. Đất sét Nê Hưng xốp, cho phép ấm trà thở
Lỗ hổng khí của nê hưng nhỏ hơn lỗ hổng khí của hầu hết các loại Tử sa, chẳng hạn như Tử nê và Đoàn nê (Đoạn nê), nhưng không giống như các loại Tử sa này có xu hướng giữ không khí và nhiệt trong các lỗ hồng khí, Nê hưng cho phép lưu thông khí và không giữ nhiệt nhiều như ấm tử nê và đoàn nê. Do đó, Nê hưng là một loại đất sét tốt hơn để sử dụng cho các loại trà có hương vị tinh tế như pha trà phổ nhĩ (pu erh), trà xanh, hồng trà và trà ô long. Nó gần giống với đặc điểm của Chu nê và có thể được sử dụng cho tất cả các loại trà.
6. Nhiệt độ lò nung đất sét Nê Hưng
Nhiệt độ nung khoảng 1.200 độ C để có được sản phẩm gốm Nê Hưng hoàn hảo nhất.
- So sánh gốm Nê Hưng Tần Châu và tử sa Nghi Hưng
Theo các cuộc khảo sát và thử nghiệm do Đội địa chất số 3 của Quảng Tây thực hiện, đất sét được sử dụng ở Tần Châu tương tự như Tử sa Nghi Hưng với thành phần khoáng chất chính của nó là hydromica và chứa nhiều kaolinit, thạch anh, vụn mica và sắt. Vẫn còn một lượng nhỏ magie oxit, canxi oxit, kali oxit, natri oxit và các oxit có màu khác. Từ việc so sánh dữ liệu, thành phần hóa học và dữ liệu của bùn được sử dụng trong đồ gốm Nê Hưng rất giống với Tử sa Nghi Hưng. Có thể thấy, nguyên liệu sử dụng trong ấm trà gốm sứ Nê Hưng Tân Châu rất rất gần với chất liệu của ấm trà Tử sa Nghi Hưng có thể nói là “về cơ bản là giống nhau”.
Do đó, có người đã nói: “Từ góc độ cấu trúc khoáng vật, giống như nhiều loại đất sét gốm khác, Tử sa chủ yếu bao gồm silic, nhôm, titan, sắt và một số muối với các hạt khác nhau. Chỉ có tỷ lệ kết hợp và thành phần hạt. Vì vậy, như Chỉ cần tỷ lệ đất sét trên các hạt khoáng phù hợp, đất sét có độ dẻo gần như trong phạm vi cho phép có thể làm thành cốc, vại, vại, lọ và các đồ dùng khác bằng công nghệ Tử sa truyền thống. ”
Ngoài Nê Hưng, Quảng Tây, còn có những nơi như Triều Châu ở Quảng Đông, Vân Nam, và Trùng Khánh sản xuất đồ gốm màu tím. Nếu chỉ sử dụng thành phần khoáng chất và thành phần hóa học của nguyên liệu đất sét, nó không khác nhiều so với Nghi Hưng
Uống Trà Thôi
Theo Quân Trà
