Trà trắng còn được biết đến với tên gọi quen thuộc là Bạch trà. Đây là thức uống được chế biến từ chồi và lá non của cây trà Shan tuyết cổ thụ. Nhờ sinh trưởng trong môi trường khí hậu mát mẻ, nhiệt độ thấp quanh năm, các búp và lá non của cây trà này luôn phủ một lớp lông tơ trắng mịn. Chính đặc điểm độc đáo này đã trở thành nguồn cảm hứng cho cái tên "trà trắng".
Trà trắng có nguồn gốc từ Trung Quốc, đặc biệt là tỉnh Phúc Kiến, nơi được xem là cái nôi sản xuất trà trắng lâu đời và nổi tiếng nhất. Với điều kiện khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng lý tưởng và độ ẩm cao, Phúc Kiến đã trở thành vùng đất hoàn hảo để trồng các giống trà chất lượng, tạo ra những sản phẩm trà trắng hảo hạng như Bạch Hào Ngân Châm và Bạch Mẫu Đơn. Trong lịch sử, trà trắng được ghi nhận từ thời nhà Tống (960 - 1279) như một loại trà quý hiếm chỉ dành cho hoàng tộc và quan lại. Đến thời nhà Minh (1368 - 1644), các kỹ thuật chế biến trà trắng được cải tiến và phổ biến rộng rãi hơn. Ngày nay, ngoài Phúc Kiến, trà trắng còn được sản xuất tại các quốc gia khác như Đài Loan, Nepal, Thái Lan, Sri Lanka (vùng Galle) và Ấn Độ (Đông Bắc). Dù vậy, trà trắng từ Phúc Kiến vẫn được đánh giá cao nhất nhờ vào điều kiện tự nhiên đặc biệt và bề dày kinh nghiệm trong sản xuất.
Trà trắng có hương vị rất nhẹ nhàng, thanh thoát. Vị trà không quá đậm, không chát như trà xanh hay trà đen, mà mang lại cảm giác dịu nhẹ, mượt mà. Hương trà tinh tế, thoảng nhẹ như hoa, không gắt, hậu vị ngọt và dễ chịu, khiến người thưởng thức cảm thấy thư thái và sảng khoái. Trà trắng cũng không có vị đắng, vì không trải qua quá trình oxy hóa, nên giữ được sự tươi mới và nguyên bản của lá trà.
Mặc dù tên gọi là trà trắng, nhưng nước trà không hoàn toàn trắng. Khi pha, trà trắng có màu vàng nhạt, đôi khi hơi đục hoặc có sắc hơi xanh. Màu sắc của trà thay đổi tùy vào loại trà trắng và thời gian ủ, nhưng nhìn chung, nước trà có màu nhẹ, trong suốt và tươi mới. Búp trà trắng khi thu hái thường có màu xanh nhạt, sau đó chuyển sang sắc bạc như được phủ lớp tuyết mịn. Sau khi sấy khô, trà trắng có màu vàng nhạt đặc trưng, mang lại vẻ thanh khiết và dễ chịu.
Trà trắng được phân loại theo nhiều cách khác nhau. Sự phân loại này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vùng trồng, thời điểm thu hái và phương pháp chế biến.
Một trong những cách phân loại trà trắng phổ biến nhất là dựa trên vùng trồng và chế biến. Trung Quốc là quê hương của trà trắng với hai vùng nổi tiếng là Phúc Kiến và Vân Nam. Trà trắng Phúc Kiến thường có búp to, tròn và hương vị thanh mát, ngọt dịu. Trong khi đó, trà trắng Vân Nam lại có lá to hơn và hương vị đậm đà hơn. Ngoài ra, còn có trà trắng Tây Tạng được trồng ở độ cao lớn, mang hương vị thanh mát và có chút vị khoáng chất.
Thời điểm thu hái cũng ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của trà trắng. Trà đầu mùa, được thu hái vào đầu xuân, thường có hương vị tươi mát và ngọt dịu nhất. Trà giữa mùa và cuối mùa có hương vị đậm đà hơn, nhưng cũng có thể hơi đắng và chát.
Về phương pháp chế biến, trà trắng có thể được chia thành trà trắng nguyên lá, trà trắng búp và trà trắng nén. Trà trắng nguyên lá giữ nguyên vẹn lá trà sau khi hái, trong khi trà trắng búp chỉ sử dụng những búp trà non. Trà trắng nén được ép thành từng bánh hoặc viên, tiện lợi cho việc bảo quản và vận chuyển.
Trà Shan tuyết cổ thụ ở Việt Nam cũng là một loại bạch trà, vì được thu hoạch từ cây trà sống ở điều kiện đặc biệt và có lớp lông trắng bao phủ búp trà. Những loại bạch trà Shan tuyết nổi tiếng thường được gọi tên theo xuất xứ: Shan tuyết Hà Giang, Shan tuyết Suối Giàng, Shan tuyết Mèo Vạc, Shan tuyết Mộc Châu.
Trà trắng chứa các chất chống oxy hóa mạnh giúp bảo vệ tế bào, chống lão hóa và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, trà trắng còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân và làm đẹp da nhờ vào khả năng thanh lọc cơ thể. Với lượng caffeine thấp, trà trắng cũng là lựa chọn lý tưởng để thư giãn mà không lo bị kích thích. Thường xuyên uống trà trắng còn giúp giảm căng thẳng, tạo cảm giác thư thái và nâng cao tinh thần.
Trà trắng với lịch sử lâu đời và nhiều lợi ích sức khỏe, đang từng bước khẳng định giá trị của mình trong ngành trà. Trong sự phát triển của xu hướng tiêu dùng hiện đại, loại trà này đang trở thành một sản phẩm cao cấp, được săn đón nhiều hơn.
Uống Trà Thôi
Theo tạp chí kinh tế
