/Uống trà thôi
Tải ứng dụng
Trang chủ / Chia sẻ

Về Vương Dương Minh

3639 10:43, 08/01/2025
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM

( từ)

Về Vương Dương Minh

Ngày xưa, có một triết gia người Trung Hoa tên thật là Vương Thử Nhân (1472 – 1528), biệt hiệu là Vương Dương Minh. Ông là một nhà nho, cha đậu Trạng Nguyên, lớn lên ông cũng đỗ tiến sĩ. Từ nhỏ, người ta hỏi ông học để làm gì, ông trả lời học để làm Thánh, trong khi bao nhiêu người khác nói học để làm quan. Là một nhà Nho nhưng ông nghiên cứu đạo Lão, đạo Phật, ngồi thiền, luyện võ, bắn cung…cái gì cũng giỏi. Sau cùng, ông nghiên cứu triết học. Ông làm cuộc cách mạng lột xác đạo Nho. Đạo Nho từ thời Khổng Tử, tới Mạnh Tử qua nhiều nhà chú giải nổi tiếng như Chu Hy nhưng đến đời Vương Dương Minh, ông không bằng lòng. Ông nhận thấy rằng cái nền của Khổng Tử đặt ra có nhiều điều hay nhưng chưa đào sâu, chưa phát triển mạnh. Mạnh Tử có phát triển thêm một chút nhưng ông thấy vẫn chưa đủ. Tới Chu Hy bắt đầu hơi lạc. Ông củng cố lại đạo Nho, giải thích lại toàn bộ đạo Nho, làm cho đạo Nho gần với đạo Phật. Ông chủ trương Tâm là Đạo, Đạo là Trời; biết Tâm là biết Trời. Cách nhìn của ông về Tâm rất gần với đạo Phật. Ông chính là niềm hãnh diện của đạo Nho thời đó (đời nhà Minh). Lúc đó, đạo Nho kém thế so với đạo Phật, đạo Phật phát triển hơn. Vì học Nho chỉ để làm quan, có lễ giáo với gia đình vậy thôi, nên tâm linh con người cứ hướng về đạo Phật.
Cuộc đời Vương Dương Minh nhiều nỗi thăng trầm. Ông có công trạng rất lớn với triều đình, đi đến đâu dẹp loạn tới đó, nghĩa là ông đi tới đâu là an dân tới đó. Công trạng của ông bao trùm mọi lĩnh vực như giáo dục, kinh tế, chính trị. Nhưng ông luôn luôn bị đố kỵ, bị gièm pha, bị xua đuổi, bị đi đày. Có lần vua đày ông vào miền nước độc để giáo hóa người Thượng. Chính lần đi đày đó, ông đã ngộ được điều gì trong tâm.Từ đó, ông cải cách đạo Nho khác hẳn, thành đạo thực dụng (tri hành hợp nhất). Ông cũng cảnh tỉnh đạo Phật vì thời đó đạo Phật cũng chìm trong sự mơ mộng, mơ hồ. Ông xây dựng đạo Nho gần với đạo Phật, nghĩa là đi sâu vào tâm linh nhưng trong cuộc sống rất thực tế. Trong đó, phần lớn ông nói về cái trí lương tri, ngày nay gọi là lương tâm.
Vương Thử Nhân nói về trí lương tri (lương tâm). Ông nói không thiện không ác là cái thể thanh tịnh của tâm. Khởi thiện, khởi ác là cái động của ý; ý nghĩ của người thì có thiện, có ác. Vậy biết thiện, biết ác là lương tri. Cái trí lương tri này làm thiện, bỏ ác là cách vật tức là biết tu sửa. Tu tức là phải làm thiện bỏ ác, phải biết thiện biết ác, đó gọi là lương tri. Cái ý của con người khởi, có khi khởi thiện, có khi khởi ác. Khi (khởi) ác còn sâu trong tâm thể bất động như là không thiện không ác thì đó chính là bản thể của tâm. Vương Dương Minh là một nhà Nho mà phân tích cái tâm như vậy, rất là độc đáo.
Ông nói người thường ai cũng có tập nhiễm. Nếu không dạy người ta thực hành các công phu của lương tri (lương tâm) để làm thiện bỏ ác thì chỉ là treo cái không tưởng của bản thể không thực tế, chẳng qua nuôi thành cái hư tịch là cái bệnh rất nặng phải chữa. Ý ông muốn nói: nhiều người đi tìm bản thể của tâm; tâm lặng lẽ bất động, rồi không đặt vấn đề biết thiện biết ác. Mà nếu nói tâm thanh tịnh, trong tâm thanh tịnh đó không có cái trí để biết thiện, biết ác. Người này sẽ rơi vào hư vô, đây là bệnh nặng.
Cái bệnh này, ông phê bình ai? Ông phê bình đạo Phật. Vì vào thời đó, người ta rất mê cái KHÔNG của đạo Phật. Ông nói cái KHÔNG của tâm đó có gì hay nếu nó không biết được thiện ác. Phải có cái trí lương tri biết thiện biết ác thì mới thực tế để chúng ta áp dụng trong cuộc sống, để chúng ta sống tốt đẹp giữa con người với nhau trong cuộc đời này. Ông phân tích điều này rất hay. Chúng ta đồng ý tâm mình thanh tịnh, bất động, lặng lẽ nhưng tâm đó phải có cái trí để biết (trí tri) được đúng sai. Nghĩa là chúng ta sống rất điềm đạm, thanh thản nhưng khi có gì đưa đến là chúng ta biết ngay đúng sai. Vì thế, chúng ta không làm điều gì sai trái. Đó mới là trí tuệ. Vương Dương Minh gọi đó là trí lương tri. Theo ông thì trí lương tri (lương tâm) có sẵn. Để phát triển trí lương tri đó phải do giáo dục, tức là phải có những vị thầy tốt, những gia đình tốt, môi trường xã hội tốt, con người được dạy dỗ kỹ để biết thiện, biết ác mà vượt qua những tập nhiễm, những thói quen xấu.
Lúc đó, ông chưa phân tích về bản ngã nhưng ông lý luận nhiều về trí lương tri này, và chính nó đã tạo nên cả một hệ thống lớn trong nền triết học của ông. Nền triết học đó thổi vào cuộc sống. Những đệ tử của ông thời đó sống rất tốt. Họ năng nổ hoạt động và sống rất thanh thản. Chỉ tiếc là ông bị sự đố kỵ nên đất nước Trung Hoa thời đó, người ta không ứng dụng nhiều, và triết học đó truyền qua Nhật Bản. Người Nhật áp dụng và họ đã thành công. Qua bốn, năm thế kỷ, người Nhật ảnh hưởng triết học Vương Dương Minh, họ xây dựng một đất nước vừa thực tế, vừa tinh tế mà vừa trầm lắng, để ngày nay Nhật Bản trở thành cường quốc về kỹ thuật trên thế giới.
Vào thời đó, người Nhật rất thích đeo hình Vương Dương Minh. Triết thuyết của ông tràn sang Nhật rất mạnh, còn người Trung Hoa thì không áp dụng. Cho nên đến thế kỷ 19, Nhật đánh chiếm Trung Hoa nhờ sức mạnh của một nền triết học. Một nền triết học chân chính đã cho dân tộc Nhật một sức mạnh kỳ lạ: vừa thầm lặng, tinh tế mà vừa mãnh liệt làm cho nước Nhật trở thành bá chủ của thế giới. Nhưng khi trở thành bá chủ, khi có sức mạnh, người Nhật lại bị cái tham vọng lôi cuốn và gây tội lỗi, nên đã bị kết tội.
Nhìn lại đất nước mình, chúng ta ngày nay cũng cần có một đạo lý giống như vậy. Chúng ta cần một đạo lý để xây dựng tâm hồn mỗi người dân biết thiện biết ác, nghĩa là luôn luôn làm điều thiện bỏ điều ác mà vẫn giữ một đời sống thanh thản, trầm tĩnh, điềm đạm nhưng lại rất năng nổ, rất thực tế. Chúng ta cần một đạo lý để xây dựng sức mạnh của dân tộc và tiến xa hơn là xây dựng sức mạnh của nhân loại, để con người nhiệt tình dấn thân, hy sinh làm lợi cho cuộc sống này. Cái cốt lõi là con người biết làm điều thiện, bỏ điều ác mà vẫn sống một cuộc đời an vui, thanh thản. Đạo lý đó có trong đạo Phật.

 

Team Uống Trà Thôi sưu tầm

Đánh giá của bạn
1+
2+
3+
4+
5+
6+
7+
8+
9+
10+

Bình Luận

Đăng nhập để bình luận cho bài viết

Có thể bạn quan tâm

VẦNG TRĂNG CỦA NGƯỜI XƯA CÓ GÌ KHÁC BIỆT?
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2879 15:33, 21/09/2023
1 0 8,080 0.0
Con người sống trong cảnh gió mát trăng thanh, có ai là không vui thích. Nhưng người bình dân thì chấp nhận nó như một hiện tượng muôn năm của thiên nhiên, an hưởng cảnh vui thú ấy như sự đời vốn thế, không có cái suy tư sâu lắng và rộng mở của thi nhân. Vậy cũng chẳng sao. Hãy cứ mượn ánh trăng muôn thuở để ...
Gia đình 9 người ăn xong không có tiền trả, vị khách giải quyết khiến chủ quán lặng người
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2878 15:24, 21/09/2023
2 0 7,311 0.0
Câu chuyện về cách ứng xử của vị khách đã khiến nhiều người phải ngỡ ngàng và khâm phục vì sự chu đáo và tử tế của anh.Trong cuộc sống sẽ có vô vàn những tình huống khiến chúng ta bối rối và không biết phải làm sao, ví dụ như tình huống mà một người đàn ông có tuổi ở Malaysia dưới đây gặp phải ...
7 quy tắc người Do Thái dạy con giúp chúng trở thành tinh hoa nhân loại
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2871 10:03, 18/09/2023
7 0 6,995 10.0
Người Do Thái nổi tiếng với những bí quyết dạy con sâu sắc, giúp họ làm giàu nhiều đời, trở thành tinh hoa nhân loại.Người Do Thái được mệnh danh là "dân tộc thông minh nhất thế giới", điều này quả thực không sai. Tuy chỉ chiếm 0,3% dân số thế giới song 17% số người đoạt giải Nobel và 30% của cả thế giới ...
Biết tích cóp từng đồng xu lẻ, theo thời gian sẽ thành gia tài lớn!
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2870 09:56, 18/09/2023
6 0 12,332 10.0
Chuyện 1 đô la của cậu bé Do Thái: Biết tích cóp từng đồng xu lẻ, theo thời gian sẽ thành gia tài lớn!Người Do Thái tâm niệm, chỉ khi bạn có thái độ đúng đắn về tiền bạn, bạn mới có thể biến từng đồng “tiền nhỏ” thành “món tiền lớn”.Có một câu chuyện nổi tiếng về người Do Thái như sau: Wade ...
BẠN CÓ ĐÁNH RƠI THỨ NÀY KHÔNG?!
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2867 16:31, 16/09/2023
2 0 7,602 0.0
 Xưa có đôi vợ chồng già, bà lão đều đặn mỗi buổi chiều đều làm lễ, gõ mõ, tụng kinh, còn ông lão thì thích lao động và ngắm nhìn thiên nhiên.Bà lão là một người khó tính và sạch sẽ, còn ông lão hiền lành, nhưng rất hay đánh rơi đồ. Bà lão ngày nào cũng phải nhắc ông.. “Ông đánh rơi thứ gì kìa”.Đôi ...
GIỚI THIỆU CÁC TRÀ QUÁN
Giúp Uống Trà Thôi tốt hơn mỗi ngày
×
Uống Trà Thôi
Chỉ 30s tải app cực nhẹ và trải nghiệm!