Giữa tiết trời se lạnh, xen lẫn những cơn mưa xuân lất phất, nhấp ngụm trà Hoàng Mai ấm nóng, nghe câu chuyện về loài hoa, về nghệ thuật ướp trà công phu, và về cả những giá trị văn hóa ẩn chứa trong đó, du khách như lạc bước vào một thế giới thi vị, nơi thời gian lắng đọng và tâm hồn được thanh lọc.
Hoàng Mai khác với mai vàng phương Nam, mang một sắc thái riêng biệt. Những bông hoa năm cánh mỏng manh, sắc vàng tươi tắn như ánh nắng ban mai, bung nở rực rỡ trên những cành cây khẳng khiu, mang đến sức sống mãnh liệt và niềm hy vọng cho năm mới. Không chỉ đẹp, Hoàng Mai còn sở hữu hương thơm dịu nhẹ, thanh tao, không quá nồng nàn mà thoang thoảng, lưu luyến, khiến lòng người say đắm. Chính từ vẻ đẹp và hương thơm ấy, cùng với sự khéo léo và tâm huyết của nghệ nhân trà Trần Thị Thanh Nhị, Hoàng Mai đã vượt lên khỏi khuôn khổ của một loài hoa, trở thành nguyên liệu chính cho thức trà đặc biệt, mang tên gọi đầy kiêu hãnh: Trà Hoàng Mai.
Không gian thưởng trà cũng góp phần quan trọng làm nên trải nghiệm trọn vẹn. Hiên trà Nhị Độ Mai, với kiến trúc cổ kính, bài trí tinh tế, mang đậm dấu ấn Huế xưa, là nơi lý tưởng để du khách đắm mình trong hương trà Hoàng Mai. Ngồi giữa không gian tĩnh lặng ấy, lắng nghe tiếng nhạc du dương, ngắm nhìn những giọt nước nóng len lỏi qua từng cánh trà, bung tỏa hương thơm ngào ngạt, ta như được trở về với chính mình, gạt bỏ mọi muộn phiền, lo toan của cuộc sống thường nhật.
Để tạo nên Trà Hoàng Mai trứ danh, nghệ nhân Thanh Nhị đã dành nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm, chắt lọc tinh túy từ những nguyên liệu quý giá. Nền trà được sử dụng là loại trà shan tuyết cổ thụ, mọc hoang dã trên những ngọn núi cao hùng vĩ, nơi quanh năm sương phủ, hấp thụ linh khí đất trời. Những búp trà non, được hái thủ công từ những cây trà có tuổi đời hàng trăm năm, mang trong mình vị chát dịu, hậu ngọt sâu, cùng hương thơm núi rừng hoang sơ, tinh khiết.
Kết hợp với nền trà thượng hạng ấy là những bông Hoàng Mai được tuyển chọn kỹ lưỡng, thu hái vào thời điểm hoa bung nở rộ nhất, mang theo hương thơm nồng nàn nhất. Quá trình ướp trà là cả một nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và am hiểu sâu sắc về cả hai nguyên liệu. Nghệ nhân Thanh Nhị chia sẻ, thách thức lớn nhất nằm ở việc cân bằng giữa khí chất mạnh mẽ của trà shan tuyết và hương thơm thanh khiết, mỏng manh của hoa Mai. Làm sao để hương hoa "ngậm" vào từng búp trà, hòa quyện với vị trà mà không bị lấn át, đó là bí quyết được đúc kết qua nhiều năm tháng miệt mài nghiên cứu, thử nghiệm.
Quy trình ướp trà Hoàng Mai trải qua nhiều công đoạn phức tạp: từ việc lựa chọn, sơ chế nguyên liệu, đến ủ hương, thông hương, sấy khô, kiểm tra chất lượng... Mỗi công đoạn đều được thực hiện thủ công, với sự tỉ mỉ đến từng chi tiết. Đặc biệt, phương pháp "luyện hương" độc đáo, được nghệ nhân Thanh Nhị dày công nghiên cứu, giúp hương hoa Hoàng Mai thấm sâu vào từng búp trà, tạo nên hương vị đặc trưng khó lẫn.
Nhấp một ngụm Trà Hoàng Mai, người thưởng thức như bước vào một bản giao hưởng đầy tinh tế của hương và vị. Vị chát dịu của trà shan tuyết cổ thụ lan tỏa trên đầu lưỡi, xen lẫn với hậu ngọt sâu lắng, kéo dài. Hòa quyện cùng vị trà là hương thơm nồng nàn của hoa Hoàng Mai, vừa ngọt ngào như mật ong, vừa thanh tao như rượu nếp ủ lâu năm. Đặc biệt, trong hương vị ấy, người tinh tế còn cảm nhận được sự phảng phất của hoa nhài, hoa lan, hoa mộc, đan xen chút ngọt ngào của vani, sữa, phấn hoa, hòa quyện cùng sắc thái của quả chín, đào rừng và lá tươi.
Khác biệt với các dòng trà hoa khác, Trà Hoàng Mai có độ bền hương vượt trội. Dù qua nhiều lần pha, hương thơm và vị ngon vẫn lưu giữ trọn vẹn, khiến mỗi lần thưởng trà là một lần khám phá, một lần say đắm. Trà Hoàng Mai không chỉ đơn thuần là một thức uống, mà còn là một biểu tượng văn hóa, mang trong mình câu chuyện về lịch sử, về nghệ thuật, và về tâm hồn người Huế. Từ xa xưa, Hoàng Mai đã là loài hoa được yêu thích trong cung đình, tượng trưng cho sự cao quý, thanh tao. Việc thưởng trà Hoàng Mai, đặc biệt là trong dịp Tết, không chỉ là để thưởng thức hương vị, mà còn mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, viên mãn.
Trà Hoàng Mai thuộc dòng "trà lễ", thường được dùng trong những dịp quan trọng như tế Trời - Đất, cúng giao thừa, mừng năm mới, mừng nhà mới, sinh con, tiếp đãi khách quý... Mỗi lần pha trà, mỗi lần thưởng thức, là một lần người ta được kết nối với quá khứ, với truyền thống, với những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Trà Hoàng Mai không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn giá trị truyền thống, mà còn hướng tới tương lai, trở thành một sản phẩm thương mại, góp phần khẳng định vị thế của Huế trên bản đồ ẩm thực Việt Nam và thế giới.
Trà Hoàng Mai, với hương vị tinh tế, câu chuyện văn hóa sâu sắc và tâm huyết của người nghệ nhân, đã trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh xuân của Huế. Giữa nhịp sống hối hả của thời đại, thưởng thức một chén Trà Hoàng Mai, lắng nghe câu chuyện về loài hoa, về nghệ thuật ướp trà, ta như được trở về với cội nguồn, với những giá trị cốt lõi của dân tộc. Đó là khúc ca xuân vẫn mãi vang vọng, len lỏi qua từng con phố, từng mái ngói rêu phong, và đọng lại trong tâm hồn mỗi người khi đặt chân đến mảnh đất cố đô.
Và mỗi khi xuân về, bên cạnh những mai vàng rực rỡ, người ta lại nhớ đến Trà Hoàng Mai, nhớ đến hương vị đặc biệt, nhớ đến câu chuyện về một nghệ thuật ướp trà độc đáo, và nhớ đến tâm huyết của người nghệ nhân đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và phát huy tinh hoa của mảnh đất kinh kỳ.
Uống Trà Thôi
Theo tạp chí kinh tế