/Uống trà thôi
Tải ứng dụng
Trang chủ / Chia sẻ

NGỤY BIỆN

3688 08:19, 09/03/2025
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM

( từ)

NGỤY BIỆN

 

Socrates, một bậc thầy lý luận của Hy Lạp, nổi tiếng với khả năng truy vấn đến tận gốc rễ vấn đề. Có lần, các đệ tử của ông đặt câu hỏi:
• Thưa thầy, thầy có thể giải thích ngụy biện là gì không?

Socrates suy nghĩ một chút rồi hỏi lại:
• Giả sử có hai người, một người sạch sẽ, một người lấm lem bẩn thỉu. Nếu mời họ đi tắm, các em nghĩ ai sẽ đi tắm trước?

Một đệ tử tự tin trả lời:
• Là người bẩn thỉu, thưa thầy.

Socrates lắc đầu:
• Không, là người sạch sẽ. Vì người sạch sẽ đã quen với việc tắm gội thường xuyên. Người bẩn thỉu thì chẳng thấy cần thiết phải tắm.

Ông dừng một lát rồi hỏi lại:
• Vậy ai sẽ đi tắm trước?

Các đệ tử bắt đầu lúng túng, nhưng rồi đồng thanh nói:
• Là người sạch sẽ!

Socrates lại bảo:
• Sai rồi, lần này là người bẩn thỉu. Vì người bẩn thỉu cần phải tắm hơn.

Rồi ông lại hỏi tiếp, với ánh mắt trêu ngươi:
• Vậy thì cuối cùng, ai sẽ đi tắm trước?

Lần này, đám đệ tử phân vân, rồi trả lời:
• Có lẽ cả hai người đều sẽ đi tắm.

Socrates nhếch mép:
• Không đúng. Cả hai đều sẽ không tắm. Người sạch sẽ thì vốn không cần, còn người bẩn thỉu thì không có thói quen.

Lũ học trò bối rối:
• Thầy thay đổi liên tục, lần nào nghe cũng có vẻ đúng, nhưng chúng con chẳng hiểu đâu là câu trả lời chính xác cả!

Socrates mỉm cười, nói chậm rãi:
• Đó chính là ngụy biện. Dựa vào hình thức lý luận chặt chẽ nhưng lại trái quy luật khách quan, đưa ra những kết luận nghe thì đúng nhưng thực ra là sai.

Các đệ tử vẫn chưa phục, hỏi tiếp:
• Vậy làm sao để nhận ra sai lầm khách quan trong những ngụy biện ấy, thưa thầy?

Socrates gật gù, kể thêm một ví dụ:
• Giả sử hai người cùng chui vào sửa ống khói. Khi ra ngoài, một người sạch sẽ, một người lấm lem bẩn thỉu. Các em nghĩ ai sẽ đi tắm trước?

Đám đệ tử đồng thanh:
• Là người bẩn thỉu!

Socrates lại nói:
• Sai. Người sạch sẽ nhìn thấy người kia lấm lem, sẽ nghĩ rằng mình cũng bẩn mà đi tắm. Còn người bẩn thỉu nhìn thấy người kia sạch sẽ, lại nghĩ rằng mình cũng sạch mà không cần tắm.

Lũ học trò reo lên:
• Vậy là người sạch sẽ sẽ tắm trước!

Socrates lắc đầu:
• Không đúng. Hai người cùng chui từ một cái ống khói ra, làm sao có chuyện một người sạch, một người bẩn được? Đây chính là thứ lập luận đi ngược với sự thật, là một loại ngụy biện.

Cuối cùng, Socrates nhìn các đệ tử, giọng trầm ngâm:
• Người giỏi nói không bằng người biết lắng nghe. Ngụy biện có thể hiệu quả trong một khoảnh khắc, nhưng chẳng bao giờ bền vững. Xảo trá không bằng chân thành, và nghìn mưu mẹo cũng chẳng sánh được với sống đúng đạo làm người.

Gã Khờ lụm được câu chuyện này, đọc mà thấy lòng mình sáng ra đôi chút. Trong thời đại mà người ta thích chứng minh mình “đúng” bằng mọi giá, thì những bài học của Socrates lại nhắc Gã Khờ rằng đôi khi, sự thật chỉ đến khi mình đủ kiên nhẫn để lắng nghe và suy xét thấu đáo.

- Còn bạn đang nghĩ gì ?
 

Nguồn bài: Nguyễn Quốc Chính

0 0 8,171 0.0
Đánh giá của bạn
1+
2+
3+
4+
5+
6+
7+
8+
9+
10+

Bình Luận

Đăng nhập để bình luận cho bài viết

Có thể bạn quan tâm

NGÔN NGỮ NGƯỜI SÀI GÒN NGHE ĐÃ THIỆT
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
3818 08:00, 01/08/2025
0 0 1,690 0.0
Tôi chuyển vào Sài Gòn cũng đã hai mươi mấy năm. Chừng ấy thời gian chưa dài lắm nhưng với đời người thì không thể nói là ngắn được. Tính tôi đi đến đâu cũng vậy, cứ thích tò mò ngóc ngách cuộc sống dân tình ở đó, dù là trong nước hay đi học hành ở nước ngoài. Đúng là có chuyện “văn hóa vùng miền” ...
CÓ MẮT MÀ KHÔNG THẤY THÁI SƠN (有眼不識泰山)
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
3817 08:00, 31/07/2025
0 0 2,926 0.0
Vì sao lại có câu nói: “Có mắt mà không thấy Thái Sơn”?“Có mắt mà không thấy Thái Sơn” (有眼不識泰山) là câu nói rất quen thuộc, để chỉ sự hiểu biết nông cạn của bản thân nên không nhận ra địa vị cao hay bản lĩnh to lớn của một người. Dưới đây là nguồn gốc của câu nói này mà ít người biết ...
THỜI GIAN VÀ TIỀN BẠC
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
3816 09:37, 30/07/2025
0 0 1,854 0.0
Tác già: Bernard Glassman, viện trưởng của Cộng đồng Thiền ở New York và Trung tâm Thiền ở Los Angeles. Tốt nghiệp tiến sĩ Toán ứng dụng, trước đây ông là kỹ sư không gian cho hãng McDonnell - Douglas, trong chương trình gửi người lên Mar những năm 1970. Rick Fields nguyên là tổng biên tập của tạp chí Yoga Journal và ...
ĐIỀU GÌ LÀM NÊN QUỐC GIA HẠNH PHÚC NHẤT THẾ GIỚI?
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
3815 09:39, 28/07/2025
0 0 3,132 0.0
Giữa một thế giới ngày càng vội vã và ồn ào, Bhutan hiện lên như một vùng đất yên bình và thanh khiết – nơi mà người dân không theo đuổi sự phồn vinh vật chất, mà chọn sống trọn vẹn với hạnh phúc từ nội tâm. Không phải ngẫu nhiên mà đất nước nhỏ bé nằm giữa dãy Himalaya này được mệnh danh là “quốc ...
VẬN MAY CỦA MỘT NGƯỜI BẮT NGUỒN TỪ 3 ĐIỀU KÍN ĐÁO NÀY
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
3814 07:00, 23/07/2025
0 0 2,184 0.0
Cuộc đời mỗi người là một bản trường ca độc đáo, vận may không đến từ những phép màu, mà từ ba yếu tố tưởng chừng đơn giản sau.Trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, chúng ta thường mải miết theo đuổi những mục tiêu lớn lao, những thành công vang dội mà quên đi giá trị của những điều ...
GIỚI THIỆU CÁC TRÀ QUÁN
Giúp Uống Trà Thôi tốt hơn mỗi ngày
×
Uống Trà Thôi
Chỉ 30s tải app cực nhẹ và trải nghiệm!