Bạn của tôi giới thiệu cho tôi một cuốn sách, kể về câu chuyện kiên trì trồng quả táo trong 20 năm của một người Nhật Bản tên là Kimura. Đây đương nhiên không phải là một cuốn sách về kỹ thuật nông lâm nghiệp, chính xác mà nói, đây là một cuốn sách khích lệ ý chí. Bởi vì, rất nhiều người sau khi đọc xong, thậm chí muốn khóc, trong đó kể cả tôi. Tên sách gọi là "Trong cuộc đời này, ít nhất hãy một lần làm kẻ ngốc".
TRONG CUỘC ĐỜI NÀY, ÍT NHẤT HÃY MỘT LẦN LÀM KẺ NGỐC
"Tên ngốc" Kimura là một người nông dân Nhật Bản bình thường, sau khi kết hôn, do vợ bị dị ứng với thuốc trừ sâu, lại tình cờ tiếp xúc được với cuốn sách "tự nhiên nông pháp", thế là ông đã hạ quyết tâm trồng táo không cần phân bón hóa học và thuốc trừ sâu.
Ngành nông nghiệp hiện nay đã hoàn toàn ỷ lại vào nông dược, cây táo càng là như thế. Hiện nay, sau khi sử dụng nông dược, hết thảy giống táo đều là kết quả do nhân công tạo thành, một khi ngừng sử dụng nông dược, đối với cây táo mà nói thì chính là một tai họa lớn.
Cây táo của Kimura cũng không ngoại lệ, từ khi ông bắt đầu thử nghiệm, mảnh ruộng duy nhất cũng bị cầm gán nợ. Ông không thể không lên thành thị làm công. Con gái của ông viết trên bài tập làm văn rằng, ba của tôi là một nông dân, nhưng tôi chưa từng được nếm qua trái cây nhà trồng.
Khi ông định từ bỏ, con gái đã động viên ông, ba ơi, nhất định phải kiên trì, nếu không những gì chúng ta đã làm chẳng phải phí công hay sao?
20 năm sau, quả táo của Kimura trở thành trái cây thần kỳ nhất thế giới. Quả táo của ông cắt thành hai nửa, để trong không khí 2 năm không hư thối, chỉ là trở thành quả khô héo rũ hết hương, các chuyên gia lắc đầu liên tục than rằng thật không thể tưởng tượng nổi. Đầu bếp trưởng nhà hàng Tokyo ở Pháp thì nói, nếu xử lý tốt quả táo của Kimura, thì có thể để đến một năm. Quả táo của ông ăn quá ngon, toàn bộ người Nhật Bản đều điên cuồng tranh lấy, "Cả đời chỉ cần được ăn một lần là tốt rồi".
Kimura cả đời chỉ làm một việc – trồng táo. Điều ông làm dường như chỉ ngốc một lần, nhưng thật ra là ngốc cả đời.
Không cần thuốc trừ sâu và phân hóa học, không diệt trừ cỏ, muốn trồng táo căn bản là điều không thực tế. Ngốc hơn nữa là, ông còn xem quả táo như con của mình, thường xuyên tâm sự với cây táo.
Kimura nói "Tôi là dựa vào trồng táo mà sống, tôi sở dĩ khốn cùng như vậy, là vì tôi đã để táo thống khổ, là tôi đã ức hiếp những cây táo này." Vì vậy, Kimura thường xuyên khẽ vuốt ve những cây này, xin lỗi chúng "Khiến các ngươi vất vả như vậy, ta thật sự xin lỗi. Cho dù không nở hoa cũng không vấn đề gì, không kết quả cũng không sao cả, nhưng các người ngàn vạn lần đừng chết nhé."
Cây lớn lên không ra quả, ông luôn cảm giác là do bản thân ông đã sai. Mười năm kia, ông không biết xin lỗi cây táo bao nhiêu lần. Đương nhiên, có lúc ông cũng cổ vũ khích lệ cây "Thật quá kỳ diệu, ta biết ngươi đã rất cố gắng."
Mà năm đầu tiên nở hoa, Kimura vui đến phát khóc mang theo rượu trắng đến vườn cây, rót một ít lên mặt đất, cùng táo đối ẩm.
Sau khi thành công, khi đối diện với vô vàn tán dương, Kimura lại tự giễu: "Có thể vì tôi quá ngu ngốc, cây táo cũng không chịu nổi, đành kết quả rồi."
Bí quyết trồng táo của Kimura là gì vậy? Tôi cho rằng chính là xem cây táo như một sinh mệnh để đối đãi.
Kimura từ đầu đến cuối tín phụng một quan điểm: Quả táo là nhân vật chính, tôi chỉ là trợ giúp nó lớn lên, vì con người dẫu cố gắng thế nào cũng không cách nào chỉ dựa vào bản thân mà khiến quả táo ra hoa kết quả.
Vì vậy, nếu vì để cây táo ra hoa kết quả, chọn dùng đủ loại thủ đoạn, làm cỏ, bón phân, phun thuốc, như vậy hiệu quả và lợi ích là có, nhưng quả ra cũng không phải là quả tự nhiên, sau khi nở, gặp gió liền hỏng.
Mà đây lại là kiến thức của nền giáo dục đương thời giảng dạy.
Phụ huynh và thầy cô giáo hao tốn tâm sức để tạo đủ loại môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Làm cỏ giống như việc tịch thu máy tính, cấm sách ngoài khóa học, hủy bỏ vận động...tóm lại, hết thảy không quan hệ với học tập thì hoàn toàn cấm; bón phân giống như đủ loại lớp học thêm, dù là thầy cô trên trường dạy chính khóa, hay là học thêm bên ngoài, thậm chí mời thầy về nhà một kèm một, phụ huynh Trung Quốc nôn nóng, trực tiếp thúc đẩy tăng cường sinh trưởng là ngành sản xuất có tiền đồ nhất ở Trung Quốc; phun thuốc giống như đủ loại thuyết giáo, giáo dục đạo đức, những câu chuyện về sự chăm chỉ, các món canh tâm linh, huấn luyện dã ngoại, phụ đạo tâm lý...đều giúp con trẻ loại bỏ quấy nhiễu, tiêu trừ tạp niệm, tập trung tinh lực, hướng tới trường thi.
Nếu nói quả táo của Kimura khác với quả táo khác, đó chính là những cây trong vườn, nhẹ nhàng cào mặt đất, bạn có thể thấy khắp nơi đều là rễ cây. Một cây táo bình thường, bộ rễ cũng chỉ sâu 2-3m, nhưng cây táo của Kimura có thể sâu đến 20m.
Rễ sâu, liên kết giữa quả và lá cũng càng có lực. Một khi gặp bão, quả táo của người ta cơ bản đều bị thổi rơi, mà vườn cây của Kimura thì có đến 80% trái cây vẫn còn trên cành. Lực sống thật mạnh mẽ biết bao!
Những tháng ngày cây táo không nở hoa, Kimura từng cùng mọi người trong nhà ra vườn bắt côn trùng, côn trùng nhiều vô cùng, mỗi ngày bắt được hàng trăm hàng ngàn con, côn trùng trong vườn lại vẫn không giảm bớt chút nào. Cho đến một ngày, Kimura đột nhiên hiểu ra một đạo lý: Cây táo cũng muốn sống sót vậy! Côn trùng khắp nơi đều có, chỉ có thể để cây táo tự kiên cường hơn, mới có thể chống lại sự xâm hại của côn trùng.
Vườn trái cây của Kimura là một thế giới côn trùng phong phú, đủ loại vi sinh vật, giun, đỉa, bươm bướm, chim bay, loài nào cần có đều có. Lúc không có kết quả, vườn trái cây càng giống một vườn thực vật, với đủ loại cỏ dại sinh sôi, ngoại trừ cây đậu nành mà Kimura cố ý gieo trồng.
Kimura gieo trồng đậu nành từ một lần ngẫu nhiên tình cờ. Vào thời điểm ông gặp khó khăn, ông quyết định leo lên núi tìm cái chết. Sau khi lên đến đỉnh núi, ông vô tình phát hiện một gốc cây tươi tốt, kết đầy trái.
Trên núi cũng có côn trùng xâm hại, tại sao loài cây này có thể sinh trưởng tốt như thế? Thông qua quan sát, Kimura phát hiện, thì ra là bùn đất không giống, độ xốp, không khí, độ ấm, thậm chí mùi đất cũng khác với ở nhà. Tâm trí ông chợt thông suốt, đất đai mới thật là điểm cốt yếu cho việc gieo trồng táo, cây táo và thiên nhiên hòa cùng một thể, nhân loại ngu muội lại dùng nông dược ngăn cách nó với tự nhiên.
Thông qua vô vàn nghiên cứu và thí nghiệm, ông gieo trồng rất nhiều đậu nành trong vườn, cải thiện hàm lượng phân đạm trong đất, cũng khiến vi sinh vật trong đất phong phú hơn.
"Không có bất kỳ sinh mệnh nào là cô lập" Kimura nói. Cây táo không thể, con người cũng không thể.
Hết thảy hình thức giáo dục, nếu tách cá nhân ra khỏi xã hội, nền giáo dục như vậy nhất định sẽ không có sức sống. Giáo dục chính là cuộc sống, xã hội chính là trường học. Chế độ giáo dục hiện nay chẳng phải cũng ngu muội giống người ta ỷ lại vào nông dược hay sao?
Kimura trở thành chuyên gia gieo trồng cây ăn quả. Tuy vậy, trong vườn của ông, các loại cây quả, đủ loại thực vật tùy ý sinh trưởng, chỉ là đến mùa thu sẽ cắt cỏ, để cho độ ẩm của đất giảm xuống, "để nói cho cây táo rằng mùa thu đã đến". Ông không cần phân bón, mà đất vẫn có thể bảo trì tốt độ phì nhiêu. Mặc dù kỹ thuật cắt tỉa lá cây trông có vẻ bình thường, nhưng ông đều có lý luận của mình.
Thế giới hôm nay tràn đầy nông dược, tràn đầy lý luận lợi ích và hiệu quả, có bao nhiêu người sẽ kiên trì đến mười năm chỉ để đợi cây táo nở 7 đóa hoa? Đây cũng là ý chí của Kimura, giống như cây táo của ông, kiên định, bất chấp trải qua gian nan vất vả để nhận lấy mùi hương thơm nồng và ngọt ngào. Nhà khoa học hàng đầu Nhật Bản, cũng là người giám đốc NHK (đài phát thanh truyền hình Nhật Bản) – ông Mogiken Ichiro chia sẻ về loại ý chí dường như ngu ngốc này là: Bọn họ có được ánh mắt và niềm tin có thể nhìn đến điều không thể nhìn thấy.
Cả đời này, ít nhất làm một lần ngốc, đó chính là dụng tâm chuyên chú làm một việc gì đó. Trồng táo cũng vậy, giáo dục cũng vậy, làm chuyện gì cũng đều như vậy.
Khi đọc quyển sách này, tôi viết xuống sổ ghi chép của mình một hàng chữ: "Làm việc chính là làm lại chính mình". Sau vô số lần cường điệu sự gian nan của hoàn cảnh khách quan, chúng ta cần nhìn lại nội tâm của mình, giống như tâm sự của Kimura và cây táo: "Thật sự quá thần kỳ rồi, ta biết ngươi đã rất cố gắng."
Ngành nghề mà thế giới này cần có nhất để liên kết tình cảm chính là giáo dục. Trồng cây táo – chúng ta thừa nhận là một loại kỹ thuật trong cuộc sống, vậy đầu tư tình cảm vào, liệu có cần thiết không?
Trong 4-5 năm đầu, mỗi ngày Kimura đều vuốt ve chừng 800 cây trong vườn, nói chuyện với chúng. Đó là thời điểm tình hình cây táo trở nên bết bát nhất, một vài cây cũng bắt đầu dao động, thậm chí vừa đẩy nhẹ liền ngã.
Có người giễu cợt ông, có người nói, Kimura điên thật rồi, nhưng ông vẫn không quan tâm. Trong nội tâm ông tràn đầy sự áy náy, ông cảm thấy ông đã đẩy những cây kia vào đáy vực. Khi Kimura vuốt ve cây táo, cùng chúng nói chuyện, rõ ràng không có gió, ông lại cảm thấy cành cây có chút lay động, dường như cây táo cũng muốn nói với ông, "tôi đã biết, chúng tôi đã biết rồi."
Có một hiện tượng có thể cần phải giải thích, những cây táo được Kimura cầu xin chúng sống tốt, một phần trong số ấy cuối cùng vẫn tồn tại được. Có một khu vực có gần 82 cây, ông không nói chuyện gì với chúng; số cây này toàn bộ héo rũ rồi.
Chuyên nghiệp là gì vậy? Kimura trả lời: "Tâm kết hợp với kỹ thuật, mới thật sự là chuyên nghiệp."
Có người so sánh quả táo của Kimura khác với những quả táo khác, cho rằng quả táo của Kimura là có tình cảm. Hoặc là, như nhiều bình luận cho rằng, đó là những quả tảo tràn đầy "sinh mệnh lực". Chúng không chỉ là sinh mệnh của quả táo, mà còn là sinh mệnh của Kimura.
Hôm nay, nếu chúng ta đến vườn táo của Kimura, sẽ nhìn thấy một tấm bảng gỗ, trên đó viết: "Cảnh cáo côn trùng! Nếu các ngươi tiếp tục bừa bãi gây hại, ta sẽ mạnh mẽ sử dụng nông dược!" Côn trùng hiểu những lời này sao? Tôi nghĩ là có thể. Cây táo hiểu được, côn trùng lại không hiểu được sao? Côn trùng hiểu, con người có thể không hiểu sao?
Theo NTDTV
Bình Minh biên tập
