/Uống trà thôi
Tải ứng dụng
Trang chủ / Chia sẻ

TRIẾT LÝ SÂU SẮC ĐẰNG SAU 3 CHÚ KHỈ "CHE MẮT, CHE TAI, CHE MIỆNG"

3798 15:30, 03/07/2025
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM

( từ)

TRIẾT LÝ SÂU SẮC ĐẰNG SAU 3 CHÚ KHỈ

Ý nghĩa đằng sau hình tượng 3 chú khỉ “không nhìn, không nghe, không nói” quả thực rất uyên thâm và sâu sắc, là một lẽ sống đẹp trong cuộc đời.
 

Trong cuộc sống thường ngày, có thể ở đâu đó chúng ta đã nhìn thấy hình ảnh 3 chú khỉ che mắt, che tai, che miệng. Thoạt đầu, ai không hiểu sâu kỹ sẽ nghĩ bộ tượng này “đại khái” khuyên chúng ta “không nhìn, không nghe, không nói” những điều xấu xa trong cuộc sống, rằng chúng ta hãy sống cuộc sống của mình, đừng quan tâm đến chuyện người khác.

Thậm chí, có thể ai đó còn tưởng rằng bộ tượng này khuyên con người sống “yếm thế”, “không nhìn, không nghe, không nói”, mặc kệ những gì “chướng tai, gai mắt” đang xảy ra xung quanh, sống bàng quan, “thây kệ” tất cả.

Tuy vậy, ý nghĩa của hình tượng 3 chú khỉ “không nhìn, không nghe, không nói” này quả thực rất uyên thâm và sâu sắc, là một lẽ sống đẹp trong cuộc đời.

Trong cuộc sống mỗi người, nhiều khi chúng ta phải chứng kiến những điều sai trái, thị phi, nhiễu nhương, nếu ai cũng chỉ an phận “không nhìn, không nghe, không nói”, thì xã hội, cộng đồng, gia đình và bản thân cuộc đời mỗi người rồi sẽ đi về đâu? Và nếu cứ tự “bịt tai, bịt mắt, bịt miệng” mình như thế cả cuộc đời, thì cuộc sống liệu có còn ý nghĩa?

 

Luận xung quanh bức tượng 3 chú khỉ “không nhìn, không nghe, không nói” này có nhiều lý giải.

Lý giải thứ nhất cho rằng nguồn gốc của bộ tượng này bắt nguồn từ Ấn Độ vài ngàn năm trước. Khởi nguyên của loạt tượng này là từ thần Vajrakilaya - một vị thần có 6 tay chuyên phá tan mọi trở lực.

Thần Vajrakilaya đôi khi được khắc họa trong hình ảnh lấy tay bịt tai, mắt và miệng, nhằm răn dạy chúng sinh không nhìn bậy, không nghe bậy, không nói bậy.

Lý giải thứ hai cho rằng bộ tượng bắt nguồn từ tư tưởng “tam không” của Nhật Bản. Tại Nhật, ở đền Toshogu, thuộc thành phố Nikko, cho tới nay vẫn còn lưu giữ được một bức điêu khắc cổ khắc họa 3 chú khỉ được đặt tên là Mizaru, Kikazaru và Iwazaru với ý nghĩa lần lượt là “bịt mắt”, “bịt tai”, “bịt miệng”, do nghệ nhân Hidari Jingoro nổi tiếng thực hiện từ thế kỷ 17.

 

Thực tế, cái đuôi “zaru” trong tên của cả 3 chú khỉ gần âm với từ “saru” trong tiếng Nhật nghĩa là con khỉ. Con che mắt tên Mizaru hàm ý rằng “tôi không nhìn điều xấu”. Con bịt miệng tên Iwazaru hàm ý “tôi không nói điều xấu”. Con bịt tai tên Kikazaru hàm ý “tôi không nghe điều xấu”.

Ngoài ra, người Nhật còn có thêm một hàm ý sâu xa hơn gửi gắm trong “ba ông khỉ thông thái”, đó là “bịt mắt để dùng tâm mà nhìn”, “bịt tai để dùng tâm mà nghe”, “bịt miệng để dùng tâm mà nói”.

Khi tâm ở trạng thái tĩnh, không bị rối loạn bởi những điều xấu do mắt nhìn thấy, tai nghe thấy, miệng nói ra, thì tự khắc tâm phát sinh điều thiện và người ta sẽ sống “có tâm”, sẽ nhìn - nghe - nói và làm những điều “có tâm”.
 

Cuối cùng, tư tưởng “tam không” này cũng mang nhiều sự đồng điệu với tư tưởng của Khổng Tử, khi học trò Nhan Uyên hỏi thầy về đức nhân, Khổng Tử đã trả lời rằng: “Phi lễ vật thị, phi lễ vật thính, phi lễ vật ngôn, phi lễ vật động” (非禮勿視 非禮勿聽 非禮勿言 非禮勿動 nghĩa là “không nhìn điều sai, không nghe điều bậy, không nói điều trái, không làm điều quấy”).

Hình ảnh bộ khỉ “tam không” còn nhắc nhở chúng ta về “tâm viên, ý mã” (tâm nhảy nhót như khỉ, ý nghĩ lồng lộn như ngựa), rằng chúng ta phải biết kiểm soát cái tâm vọng động, nó vốn chẳng khác gì con khỉ thích chạy lăng xăng.

“Tâm viên” là chỉ tâm thế không khi nào được yên, lộn xộn, rối rắm, suy nghĩ hết chuyện này đến chuyện khác, từ quá khứ, hiện tại đến tương lai, đó là “tâm viên”. Tâm này sẽ đưa con nguời đến loạn động, phát sinh ra đủ thứ phiền não…

Muốn không rơi vào cảnh “tâm viên”, không tự làm khổ nội tâm chính mình, nhất là trong bối cảnh đời sống đương đại, khi luồng thông tin phát sinh mỗi ngày nhiều như vũ bão, con người càng cần học ở “ba ông khỉ thông thái”, để không khổ vì nghe chuyện thiên hạ, vì nói chuyện thế gian và nhìn ngó chuyện người khác.
 

Bản chất của con người vốn là sự tò mò nên bất cứ chuyện nào, về bất cứ ai, dù không liên quan thì cũng muốn nghe, muốn thấy, để kể lại, bình luận với người khác. Tuy vậy, việc nghe - nhìn - nói về chuyện của người khác chỉ khiến bản thân mất thời gian và trở nên xấu xí. Xấu ở đây là ở cái tâm, bởi soi mói chuyện người khác thường không mấy khi chăm chú vào điều tốt đẹp.

Bởi vậy, nghe - nhìn - nói đều cần phải có chọn lọc, thì mới hy vọng giữ được cho mình cái tâm bình lặng. Khi sự nhận thức về thế giới xung quanh thông qua nghe - nhìn - nói trở nên tinh tế, sâu sắc từ trong tâm, con người ta sẽ quan sát, đánh giá được mọi vấn đề một cách vẹn toàn. Hình ảnh “bộ khỉ tam không” mang những giáo lý sâu sắc như vậy…

 

Bích Ngọc

Đánh giá của bạn
1+
2+
3+
4+
5+
6+
7+
8+
9+
10+

Bình Luận

Đăng nhập để bình luận cho bài viết

Có thể bạn quan tâm

10 THÓI QUEN ĐỂ CUỘC ĐỜI TRỞ NÊN Ý NGHĨA VÀ ĐÁNG SỐNG HƠN BAO GIỜ HẾT
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2846 11:11, 05/09/2023
2 0 13,077 0.0
Được sinh ra trên đời đó là một ân huệ của tạo hóa. Người ta không có quyền lựa chọn nơi được sinh ra hay không nhưng bù lại, chúng ta có quyền được quyết định những gì mình sẽ làm với cuộc đời. Và, để cuộc đời không trôi qua phí hoài, chúng ta chỉ có một lựa chọn đó là sống có ích, nhận ra mục ...
HÃY THAY ĐỔI CHÍNH MÌNH TRƯỚC KHI THAY ĐỔI NGƯỜI KHÁC
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2845 10:38, 05/09/2023
2 0 17,785 0.0
Khi xuất hiện tình huống khó khăn và mọi người thường nhắm đến việc thay đổi hoàn cảnh, thay đổi người khác, mà quên mất thay đổi chính mình sẽ đơn giản hơn. Khi còn trẻ, chúng ta luôn nghĩ đến việc thay đổi cả thế giới. Khi không hài lòng, chúng ta nghĩ đến việc thay đổi môi trường. Khi bị uy hiếp, chúng ...
VUI VẼ LÀ MÓN QUÀ ĐÁNG QUÝ NHẤT
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2839 08:31, 01/09/2023
1 0 16,993 10.0
Trong cuộc sống, mọi người đều sẽ gặp phải người và việc không như ý.Tính toán nhiều thì niềm vui sẽ ít đi, phiền não nhiều lên thì hạnh phúc sẽ ít đi. Tâm tình ấm áp là quan trọng nhất, ăn no mặc ấm là quan trọng nhất, thân thể mạnh khỏe là quan trọng nhất, có người thương yêu là quan trọng nhất. Một ...
Muốn trở thành người quý phái, sang trọng ắt cần tu dưỡng
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2838 09:14, 31/08/2023
0 0 16,209 0.0
Tu dưỡng là chỉ phẩm chất, đạo đức, khí chất và sự lĩnh ngộ đối với sinh mệnh của một người. Nó là một loại trình độ, đòi hỏi con người phải trải qua một thời gian rèn luyện và bồi dưỡng lâu dài mới đạt được. Một người có tu dưỡng hay không, không phải căn cứ vào địa vị, tiền bạc và dung ...
Căn phòng riêng
Team Uống Trà Thôi TRUYỆN TÍCH CỰC & SUY NGẪM
2837 22:04, 30/08/2023
0 0 13,515 0.0
Chị là Oshin.. giúp việc nhà cho một ông chủ ngoại ngũ tuần, rất giàu có.Đêm xuống, xong việc, chị vội vàng về với đứa con trai nhỏ 5 tuổi suốt ngày ngóng đợi trong căn nhà tồi tàn..Hôm ấy, chủ nhà có lễ lớn, mời rất nhiều bạn bè quan khách đến dự tiệc đêm. Ông chủ bảo:-Hôm nay việc nhiều, chị có thể ...
GIỚI THIỆU CÁC TRÀ QUÁN
GIỚI THIỆU SÁCH HAY
×
Uống Trà Thôi
Chỉ 30s tải app cực nhẹ và trải nghiệm!