Tuy vậy, danh sách trà từng khiến tôi thật đau đầu. Lần đầu tiên đọc menu, tôi mới biết có thật nhiều loại trà như vậy. Mà không có lời chú thích đi kèm! Tôi nghĩ, hẳn có nhiều bạn cũng như tôi khá phân vân không biết nên chọn loại nào cho tốt.
Vì vậy, tôi quyết định viết nên bảng hướng dẫn này sau khi tìm hiểu kỹ lưỡng về các loại trà. Vì tưởng trà cũng như một nghệ thuật. Để có tách trà ngon, tất nhiên, xuất phát điểm nằm ở việc lựa lá trà cao cấp và hợp khẩu vị.
Phân biệt giữa trà và trà thảo mộc:
Để một thức uống thực sự được gọi là trà truyền thống, chúng phải được làm từ lá chi trà xanh (Camellia sinensis). Những loại trà không sử dụng lá trà xanh đều là trà thảo mộc, như trà bạc hà, trà rooibos hoặc trà hoa cúc. Còn các loại trà ướp hương sẽ pha lẫn lá trà cùng với nhiều loại lá thảo mộc hay hoa quả khô khác để tạo hương vị mới lạ.
Trong bài viết này, tôi sẽ chỉ tập trung phân tích các loại trà truyền thống. Vì thị trường trà thảo mộc bạt ngàn, khó tóm gọn hết. Và thông thường, trà thảo mộc cũng không được xem là một loại trà đủ thượng hạng.
Sự khác nhau giữa các loại trà cao cấp:
Như bạn đã thấy, các loại trà truyền thống đều được làm từ lá cây trà. Vậy sự khác biệt giữa chúng là gì? Chính là quá trình lên men để lá trà ôxy hóa. Quá trình này sẽ thay đổi hương vị và màu sắc của lá trà, Từ đó cho ra đời các dòng trà khác nhau.
Nói về trà truyền thống, có năm dòng trà riêng biệt: Trà trắng, trà xanh, trà ô long, trà đen, và trà Phổ Nhĩ.
Trà trắng (white tea)
Trà trắng là loại tự nhiên nhất trong tất cả các loại trà. Đây cũng là loại trà khá quý hiếm và đắt đỏ, vì khu vực thu hoạch chỉ gói gọn trong một khu vực nhỏ ở miền Bắc Phúc Kiến, Trung Quốc.
Loại trà trắng cao cấp nhất được làm từ những lá trà tươi non vẫn còn sợi lông tơ trắng. Lá được hái lúc tờ mờ sáng, trước khi búp nở. Sau đó phơi khô tự nhiên, chứ không được xử lý lên men hay ôxy hóa thêm.
Vì không được xử lý nặng tay, trà trắng giàu chất chống ôxy hóa nhất trong các loại trà. Vị nhạt hơn, không đắng bằng. Và có nồng độ caffeine thấp hơn khi so với các loại trà khác. Vì nhạt nên trà trắng được khuyên dùng trực tiếp, không pha sữa.
Trà xanh (green tea)
Trà xanh có độ xử lý nhất định khi so với trà trắng. Đây cũng là dòng trà có rất nhiều thể loại. Ví dụ như matcha, gyokuro và sencha từ Nhật Bản; trà Long Tỉnh, Bích Loa Xuân hay Hoàng Sơn Mao Phong từ Trung Quốc. Sự khác biệt nhỏ đến từ quy cách xử lý lá trà.
Lá trà xanh có thể được xử lý bằng nhiều cách: hấp, nướng, hoặc cả hai. Tuỳ vào cách xử lý mà tạo ra hương vị nhẹ như Long Tỉnh hay đắng như matcha. Tuy nhiên thì trà xanh cũng không bị xử lý quá nặng tay, nên vẫn giữ lại nhiều dưỡng chất tốt như các chất chống ôxy hóa, catechin và EGCG.
Trà Ô Long (oolong tea)
Từ trà xanh chuyển sang trà ô long chỉ với một bước, đó là được ôxy hóa. Sau khi các lá trà được hái, phơi khô, chúng sẽ được ủ từ 8 đến 80 phần trăm. Tuỳ theo thời gian lên men mà lá trà ô long có độ ngọt tự nhiên (lên men nhẹ) cho đến nặng hơn (lên men nhiều).
Hương vị của trà ô long đậm hơn trà xanh, nhưng nhạt hơn trà đen, vì lá trà không được lên men quá lâu. Nốt đầu đậm như trà đen, nhưng nốt cuối lại mượt mà hơn. Đây cũng là loại trà ngon để pha cùng sữa nóng.
Trà đen (black tea)
Đến đây thì bạn đã hiểu rằng màu lá trà càng đậm, thì nó càng được lên men lâu. Trà đen chính là loại trà được ủ lâu ngày, trải qua quá trình ôxy hóa lâu nhất, nên vị cũng đậm nhất và cực kỳ giàu caffeine.
Vui vui: Châu Á thường chuộng trà xanh, còn châu Âu lại chuộng trà đen. Lý do đến từ những năm 1800, khi Anh Quốc phải nhập trà từ Trung Quốc. Lá trà đen, do lên men, ít bị hư hại hơn trong chuyến vận chuyển hàng hải mất nhiều tháng trời. Chưa kể, thời bấy giờ, dân buôn Trung Quốc còn có chiêu pha lẫn tạp chất vào trà để ăn lợi nhuận cao hơn. Trà đen có thể bị pha với bụi bẩn, hoặc các loại thảo mộc trá hình khác. Nhưng trà xanh lại được bảo quản với các hóa chất độc hại để giữ được màu xanh mơn mởn! Chính vì vậy, điều này hình thành tập tục uống trà đen Anh Quốc, sau đó lan ra những quốc gia phương Tây khác.
Trà Phổ Nhĩ (Pu-Erh tea), hay còn gọi là trà xanh (Blue Tea)
Trà Phổ Nhĩ cũng là một loại trà lên men. Nhưng nó khác các loại trà khác ở cả lá trà lẫn cách thức lên men.
Đầu tiên, trà Phổ Nhĩ luôn được làm từ lá cây chè Shen (Shan Tuyết). Loại cây trà này thường mọc ở Vân Nam, ở Tây Nam Trung Quốc. Nó khác với loại cây trà xanh có lá nhỏ mọc ở các vùng khác của Trung Quốc.
Kế đến, có hai cách sản xuất trà Phổ Nhĩ. Loại một, trà Phổ Nhĩ sống, được lên men tự nhiên, tương tự trà đen hay trà ô long. Thời gian lên men càng lâu, thì hương càng thơm, màu càng đẹp. Có thể ví quá trình lên men trà Phổ Nhĩ sống như ủ rượu vang vậy.
Loại hai, trà Phổ Nhĩ chín, được lên thúc đẩy lên men với hơi nóng, nước ẩm và men vi sinh. Hương vị sẽ trở nên đậm đều, ngả vị gỗ, nhưng không có độ thay đổi theo thời trang như Phổ Nhĩ sống. Vì vậy, trà Phổ Nhĩ chín phù hợp để dùng cùng các món địa phương nhiều dầu mỡ, nặng gia vị.
(Theo bazaar)
