Cây gỗ Mun trưởng thành trong tự nhiênGỗ Mun là gỗ gì?
Mun là giống cây thân gỗ, khi trưởng thành có thể cao từ 10-20m, đường kính trung bình rộng khoảng 30-45cm. Cây gỗ Mun ưa sáng và có tốc độ tăng trưởng khá chậm nên cũng là loại cây có tuổi đời khai thác thuộc hàng lâu nhất trong các loại gỗ. Cây gỗ Mun có tán lá rộng, thường nở hoa vào tháng 7, hoa nhỏ màu vàng mọc đơn hoặc thành từng cụm trên nách của lá.
Đặc điểm nổi bật của gỗ Mun là có màu đen, cây gỗ cứng cáp và cấu trúc khá đặc nên sẽ bị chìm khi ngâm trong nước, không thể thả trôi sông. Đây là loại gỗ hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam, có chất lượng cao và bề mặt rất mịn khi được đánh bóng nên có giá trị rất cao trong ngành công nghiệp gỗ.
Ưu điểm chung của gỗ Mun là không bị mối mọt hay bị mục, có độ bền cao bất chấp mọi điều kiện tự nhiên. Ngoài ra, vì tính chất chắc chắn nên gỗ Mun còn không dễ bị cong vênh hay gãy, khó bị xây xước và càng lúc càng bóng lên dần theo thời gian sử dụng. Các sản phẩm được làm từ gỗ Mun luôn có thời gian sử dụng rất lâu, tuổi thọ bền và có giá trị cao trên thị trường. Ở Việt Nam, cây gỗ Mun phân bố chủ yếu ở các tỉnh như Tuyên Quang, Hà Giang, Quảng Bình, Khánh Hòa,...
Các loại gỗ Mun và cách nhận biết
Gỗ Mun phân ra nhiều loại khác nhau, trong đó phổ biến nhất là 5 loại bao gồm gỗ Mun Sừng, gỗ Mun hoa, gỗ Mun Sọc, gỗ Mun Đen và Mun Đuôi Công.
Gỗ Mun Sừng
Gỗ Mun Sừng hay còn có tên khác là Mun Đá, phân bố chủ yếu ở vùng rừng núi tỉnh Khánh Hòa, giờ gần như đã tuyệt chủng hoàn toàn. Mun Sừng có màu đen, nặng tương đương gỗ trắc, có vân Mun Sừng rất đẹp. Ban đầu gỗ sẽ có màu vàng xanh kaki giống màu phân ngựa, lâu dần gỗ sẽ xuống màu thành màu đen của sừng. Dùng càng lâu thì các vân gỗ và tom gỗ sẽ dần mất đi, để lại một màu đen trơn bóng loáng và huyền bí nên rất được ưa chuộng sử dụng làm đồ thủ công mỹ nghệ.
Gỗ Mun Sừng có đặc tính là độ cứng rất cao nhưng lại giòn, hay bị nứt chân chim khi thời tiết chuyển giao mùa nóng lạnh, ẩm sang hanh nên rất kén chọn cho những nơi có khí hậu khắc nghiệt. Khối lượng riêng của gỗ Mun Sừng thuộc loại nặng nhất trong các loại gỗ Mun, khối lượng riêng của gỗ Mun nặng hơn gỗ Nghiến khoảng 5%, hơn gỗ Cẩm khoảng 10%, và hơn gỗ Hương ta khoảng 20%.
Một điểm khiến gỗ Mun Sừng có giá trị đó là lớp lang trắng. Lang này được hình thành từ lúc cây còn non, sau khi trưởng thành sẽ lộn vào giữa thân gỗ. Trong lúc điêu khắc, xử lý gỗ, nếu tình cờ đặt được điểm lang trắng này vào toàn bộ khuôn mặt của pho tượng thì giá của những pho tượng lang trắng này sẽ được nâng cao hơn gấp vài lần so với những pho tượng thông thường.
Gỗ Mun Sọc
Gỗ Mun Sọc có những đặc điểm rất giống rất gỗ Mun Sừng, điểm khác biệt duy nhất để nhận biết hai loại đó là Mun Sọc có vân gỗ đẹp hơn. Gỗ Mun Sọc cũng thuộc danh sách những loại gỗ quý hiếm nhóm I, giá trị thấp hơn gỗ Mun Sừng nhưng có rất nhiều ưu điểm nổi bật.
Gỗ Mun Sọc có vân gỗ đẹp, thường là xanh đen xen kẽ sọc trắng, dọc theo chiều đứng thân gỗ còn có các vân màu sáng, thẳng nếp hơn gỗ Mun Hoa. So với Mun Sừng, Mun Sọc có chất gỗ dẻo hơn, tom gỗ to hơn Mun Sừng, độ bền cơ học cao và cũng có khả năng chống chọi với mối mọt, chất lượng gỗ rất tốt. Gỗ Mun Sọc cũng có hiện tượng chuyển dần về đen bóng theo thời gian nhưng ngày nay công đoạn tẩy gỗ trước khi sơn PU đã khiến mun sọc càng lên vân đẹp hơn và cũng chậm ngả màu hơn. Mun Sọc có đặc tính rất nặng, sớ mịn và đanh cứng, cũng dễ bị nứt chân chim khi đặt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Gỗ Mun Đen
Gỗ Mun Đen vốn sở hữu màu đen tuyền ngay từ đầu, bề mặt sau khi xử lý sẽ có độ bóng và mịn mà không loại gỗ nào có thể sánh được. Nhờ gam đen tuyền sang trọng, không có tom gỗ và ít dăm mà gỗ Mun Đen được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm nội thất cao cấp.
Nhược điểm của gỗ Mun Đen là khi có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, trên thân gỗ sẽ bị nứt chân chim, ví dụ như khi đem từ phòng lạnh ra nhiệt độ bên ngoài. Gỗ Mun Đen khi bị hư hỏng sẽ nứt từ trong ra ngoài, trên thân có những đường nứt kéo dài.
Gỗ Mun Hoa
Gỗ Mun Hoa hay còn gọi là Mun Hoa da báo là loại gỗ mọc trong rừng sâu, trên núi đá với số lượng rất ít. Gỗ Mun Hoa có hoa văn sọc trắng vàng hoặc vàng đen của da báo, vân gỗ hoặc đan cài hoặc uốn lượn rất độc đáo và sang trọng. Gỗ có tính đanh, chắc, dăm gỗ thô cứng, sớ gỗ mịn và nặng tương đương gỗ Trắc. Chất lượng của gỗ Mun Hoa rất tốt. chịu được thời tiết khắc nghiệt, có độ bền dẻo và chống mối mọt xâm nhập, thích hợp chế tác thủ công mỹ nghệ.
Do độ cứng cao và giòn nên thành phẩm làm từ gỗ Mun Hoa có trọng lượng nặng tương đương gỗ trắc, khi gia công cần thợ có sự cẩn thận, tỉ mỉ cao để không làm vỡ cấu trúc của gỗ. Giá thành của những sản phẩm làm từ gỗ Mun Hoa rất cao và có giá trị lâu dài trên thị trường.
Mun Đuôi Công
Gỗ Mun Đuôi Công hay còn có tên khác là gỗ Mun Nam Phi có giá trị kinh tế thấp hơn các loại khác do tính dễ nứt, mềm và nhiều mùn hơn. Gỗ Mun Đuôi Công có thớ gỗ bản to, nhiều và sẵn hơn các loại gỗ mun khác nên được sử dụng để chế tạo đồ nội thất bàn ghế, tủ kệ, những vật có kích thước lớn,...
Với loại gỗ chất lượng, tự nhiên, quý hiếm và có giá trị kinh tế cao như gỗ Mun, bạn nên tìm hiểu kỹ về đặc điểm, tính chất cũng như thị trường để tránh mua phải gỗ giả, sản phẩm kém chất lượng để tránh tiền mất tật mang nhé.
Uống Trà Thôi
(Nguồn internet)
